Trong quản trị doanh nghiệp, khái niệm "quả táo thối" khá phổ biến, có giá trị nhắc nhở lãnh đạo lưu ý tránh mắc sai lầm việc chọn người & dùng người.
Táo thối là gì?
"Quả táo thối" chỉ một cá nhân không hề phù hợp với nơi làm việc, không phù hợp từ thái độ, năng lực cho tới cam kết cống hiến. Ở tranh biếm họa dưới đây, "quả táo thối" đơn giản là cá nhân không hề có những phẩm chất tốt đẹp như các quả táo nhỏ còn lại:
Thiếu kỷ luật
Thiếu trách nhiệm
Thiếu chủ đông
Thiếu sáng tạo
Lười biếng
Thiếu chuyên nghiệp
Uy tín thấp
Quả táo thối nẫu bị sâu ruột từ bên trong, chuyển màu xấu xí khác hẳn những quả táo đỏ hồng, tốt đẹp, đầy tiềm năng còn lại. Táo thối là phiên bản hoàn toàn trái ngược với táo ngon, nhưng ở mức độ tệ nhất.
Táo có thể thối đến mức nào?
Những quả táo thối có thể ban đầu cũng ngọt ngào hồng hào, nhưng qua thời gian vì nhiều lý do họ có thể trở thành táo sâu, táo mục, thậm chí táo độc táo hại.
Táo thối có thể ngang nhiên vi phạm luật pháp, quy định nội bộ một cách lộ liễu (thiếu kỷ luật)
Táo thối có thể thường xuyên bắt nạt, quấy rối người khác để thể hiện quyền lực của mình. Ngoài ra đổ trách nhiệm, "đá bóng" sang người khác khi mình làm sai làm trái (thiếu trách nhiệm)
Táo thối sợ cái mới, sợ thay đổi, đặc biệt tìm cách phản đối ngáng đường những sáng kiến mới (thiếu chủ động)
Táo thối tìm cách không phải làm việc, hoặc làm việc một cách qua quýt nhưng rất muốn được đề cao (lười biếng)
Cộng lại từ rất nhiều yếu tố, táo thối thậm chí không biết và không cần biết thế nào là làm việc hiệu quả, hợp tác đồng đội, có tầm nhìn rộng nhưng vận hành bài bản để đi tới mục tiêu (chuyên nghiệp)
Cộng lại từ rất nhiều yếu tố, táo thối không bao giờ nhận được sự tin tưởng của đông nghiệp, khách hàng, lãnh đạo (uy tín thấp)
Táo thối một cách lộ liễu có thể không đáng sợ bằng táo thối "ngấm ngầm" tinh vi len lỏi phá hoại và làm độc hại toàn bộ môi trường làm việc. Biểu hiện cụ thể của táo thối ngấm ngầm là ghen tị, hãm hại, trù dập xúc phạm người khác để cảm thấy mình ở "chiếu trên" so với người khác dù bên trong có thể rất tự ti, sợ hãi và bất ổn vì năng lực thấp & nguy cơ mất đi vỏ bọc cũng như vị trí của mình.
Đáng sợ hơn là những quả táo thối "siêu to khổng lồ" - những cá nhân không hề phù hợp nhưng được quyền ra những quyết định quan trọng
Những quả táo thối to đùng này, nếu thả cho lăn từ đình núi xuống, thì nó có khả năng đè bẹp mọi quả táo tốt đẹp, đỏ hồng, đầy tiềm năng nhưng nhỏ bé dưới chân núi.
Đọc thêm: 06 kiểu lãnh đạo khiến nhân viên bỏ chạy
Tại sao táo thối vẫn tồn tại trong từng tổ chức & doanh nghiệp?
Vì nhiều lý do, táo thối vẫn tồn tại, thậm chí "luôn luôn" tồn tại (theo nhiều ý kiến chuyên gia hiểu về văn hóa tổ chức doanh nghiệp tại Việt Nam). Các lý do đó bao gồm:
Các mục tiêu cơ bản nhất của Doanh nghiệp tổ chức lan man, thiếu tập trung, thậm chí va đập, mâu thuẫn và triệt tiêu lẫn nhau, những quả "táo thối" tranh thủ điều này để tập trung & lạm dụng quyền lực cho lợi ích cá nhân mà bỏ qua lợi ích chung; Mục tiêu thiếu tập trung cũng khiến lãnh đạo cấp trên khó đánh giá chính xác năng lực và sự cống hiến của "táo thối". Kết cục táo thối vẫn chễm trệ yên vị trên cái ghế của mình mà không gặp vấn đề lớn gì, chỉ cho đến khi lợi ích doanh nghiệp, đặc biệt về mặt tài chính & thương hiệu, bị ảnh hưởng nghiêm trọng, may ra táo thối mới bị mang ra "điều trần".
Doanh nghiệp tổ chức không đầu tư vào quản trị tổ chức, văn hóa doanh nghiệp toàn diện, trong đó đề cao giá trị của các mối quan hệ lành mạnh; Theo đó loại hình văn hóa màu cam - quyền lực tập trung hết vào một số cá nhân trên đỉnh tháp quản trị - thường phổ biến với rất nhiều quả "táo thối" với rất nhiều quyền lực mà đặc biệt quyền lực nhóm (các cá nhân trong nhóm chia sẻ lợi ích mà không quan tâm đến phía dưới tháp" - khi đó các cá nhân này bảo vệ lẫn nhau và "táo thối" sẽ bình yên vô sự, cho đến khi có một lãnh đạo "táo ngon" trong nhóm quyết định nói lên tiếng nói đúng đắn trước những sai trái.
Tổ chức không xác định đâu là táo "thối" đâu là táo "ngon" kèm cơ chế nguyên tắc thưởng - phạt, ghi nhận - kỷ luật cụ thể và phổ biến đến mọi cá nhân; Điều này đang phổ biến ở rất nhiều doanh nghiệp, nhiều môi trường làm việc & nhiều loại hình văn hóa. Thông thường tiêu chí xác định nhân sự giỏi hiệu quả thường chỉ nằm ở dưới chân tháp, rất ít khi có tiêu chí cụ thể cho nhóm lãnh đạo trên đỉnh tháp. Sự cống hiến lâu dài hoặc quan hệ mật thiết và tạo được sự tin tưởng (về mặt cá nhân) với lãnh đạo trên đỉnh tháp mới là tiêu chí quan trọng nhất. Những tiêu chí cơ bản như những quả táo "ngon" liệt kê ở trên luôn kém quan trọng hơn. Thay đổi chỉ có thể xuất hiện khi vị lãnh đạo trên đỉnh tháp nhận được những thông tin xác thực và xác định thời điểm cần thiết để loại bỏ táo thối.
Những quả táo thối dù được nhận diện, liên tục làm sai, gây ảnh hưởng tiêu cực lên môi trường làm việc ... vẫn có được đặc quyền và càng ngày càng lạm dụng quyền lực của mình - Tất cả các lý do ở trên cơ bản giải thích cho hiện tượng này. Hy vọng các lãnh đạo sáng suốt trên đỉnh tháp hay các cá nhân dũng cảm dưới chân tháp quản trị khi đọc bài này sẽ dành chút thời gian suy ngẫm và hành động để loại bỏ những quả táo "thối" trong tổ chức của mình.
Bài liên quan: Nên loại bỏ hay cảm hóa táo thối?
Hãy gắn kết đội ngũ của bạn hơn nữa!!!
Bằng nền tảng gắn kết đội ngũ bán công nghệ tốt nhất hiện nay
Your best team-aligning platform